РЦ беларускай мовы і літаратуры

Хто забыў сваіх продкаў - сябе губляе, хто забыў сваю мову - усё згубіў.

У. Караткевіч

З 1999 года 21 лютага па прапанове Бангладэш пад эгідай ЮНЭСКА ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. Менавіта ў гэты дзень (21 лютага 1952 года) загінула пяць бангладэшскiх студэнтаў, якія абаранялі свае правы вучыцца на роднай мове. Сваю мову павінен ведаць кожны грамадзянін краіны, бо, калі знікне мова, знікне народ, знікне памяць, культура, здабыткі продкаў. Каб падтрымаць цікавасць вучняў да вывучэння мовы беларускага народа, яго культурнай спадчыны, у нашай установе адукацыі з 14 да 22 лютага былі праведзены наступныя мерапрыемствы да Дня роднай мовы: падарожжа “Старонка родная мая” (6 клас), свая гульня “Мова мая беларуская” (7 клас), гульня-квэст “Геаграфія беларускай мовы” (8 клас), турнір-эрудыт “Роднай мовы гук чароўны” (9 клас), мовазнаўчы рынг “Матчын скарб” (10-11 класы). 21 лютага Герцмановіч Альбіна, Сірач Яна, Шапель Анастасія (каманда “Францыскі”) прынялі ўдзел у раённым конкурсе-віктарыне “Размаўляем па-беларуску”, дзе атрымалі салодкі прыз за дамашняе заданне (вершаванае віншаванне з нагоды дзясятай юбілейнай гульні-віктарыны “Размаўляем па-беларуску”). Закончыўся Тыдзень беларускай мовы гульнёй-конкурсам “Буслік – 2024”.

 “Мова – гэта вялікі народны скарб. Яе нельга не паважаць, як нельга не паважаць родны народ” (І. Мележ). Шануйце сваю мову і Радзіму, вывучайце гісторыю краіны, чытайце беларускія творы, каб “на Радзіме ды манкуртамі не быць”.

Жыві і квітней, мая родная мова!

Песняй гучы па-над роднай зямлёй!

Ты мудрасць народа, яго неўміручасць,

Набатам звіні над Айчынай сваёй!

Так калісьці пісала Яўгенія Янішчыц у вершы, прысвечаным Максіму Багдановічу. З яе нараджэння прайшло семдзесят пяць гадоў, а яна і па сённяшні дзень па-ранейшаму застаецца ў цэнтры ўвагі. Гэтай даце і быў прысвечаны Тыдзень беларускай літаратуры, які праходзіў у дзяржаўнай установе адукацыі “Сароцкая сярэдняя школа Любанскага раёна” 20-24 лістапада 2023 года. У дзень нараджэння паэтэсы прайшоў конкурс чытальнікаў “Ясяльдзянка”, у якім прынялі ўдзел вучні 5-11 класаў. Пераможцамі сталі Пракаповіч Міхаіл (І месца), Палоска Аліна (ІІ месца), Герцмановіч Альбіна (ІІІ месца). Цікавы матэрыял падабралі вучні пры падрыхтоўцы да конкурсу прэзентацый “Палеская летуценніца” пра Яўгенію Янішчыц, дзе перамогу атрымала Сірач Яна, вучаніца 11 класа. Першай адказала і дала больш правільных адказаў на пытанні віктарыны “Палеская ластаўка” вучаніца 8 класа Траякова Лізавета. Для старшакласнікаў была арганізавана інтэлектуальная гульня “Яўгенія Янішчыц”, якая складалася з чатырох тураў. Лепшыя веды паказала дзесяцікласніца Палоска Аліна. Для 7-11 класаў была падрыхтавана літаратурна-музычная кампазіцыя “Летуценніца на скразняках эпох”, дзе вучні пашырылі свае веды пра жыццёвы і творчы шлях Я. Янішчыц, паслухалі выказванні знакамітых людзей пра паэтэсу і яе творчасць, адчулі боль паэтэсы, якая хвалюецца за ўсіх і за ўсё. Яе паэзія пачынаецца з любові і захаплення. З любові да роднага краю і ў першую чаргу да тых мясцін, дзе нарадзілася і вырасла паэтэса, да надзвычай блізкіх яе чуламу сэрцу людзей, да пявучай, мілагучнай мовы.

Сто разоў шукай другой красы,

А тым больш што свет даўно не вузкі!

Ды калі ты не бязродны сын –

Гавары са мной па-беларуску.

Мэта рэсурснага цэнтра: удасканаленне сістэмы павышэння кампетэнтнасці і майстэрства настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры Любанскага раёна, арганізацыя дзейнасці па сістэматычным азнаямленні педагагічнай грамадскасці з сістэмай работы настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры  Любанскага раёна.

 Задачы рэсурснага цэнтра:

1. удасканальваць структуру, змест і формы арганізацыі работы з вучнямі па беларускай мове і літаратуры;

2. арганізаваць аказанне метадычнай дапамогі педагогам іншых школ для ўдасканалення педагагічнага майстэрства ў працэсе выкладання беларускай мовы і літаратуры;

3. выкарыстоўваць магчымасці дадатковай адукацыі (факультатыўныя заняткі, індывідуальныя заняткі) для развіцця адораных і высокаматываваных вучняў;

4. стварыць раённую метадычную базу матэрыялаў у дапамогу настаўніку беларускай мовы і літаратуры;

5. назапашваць практычны матэрыял па выкарыстанні ЭСН на ўроках беларускай мовы і літаратуры і ў пазакласнай рабоце.

Штогод у Сароцкай сярэдняй школе на пачатку навучальнага года праходзіць Тыдзень беларускай літаратуры, прысвечаны Дню беларускага пісьменства і друку. Сёлета свята пачалося інтэлектуальнай гульнёй “Сцежкамі дзяцінства” для вучняў 6 класа, дзе ім прапаноўваліся розныя пытанні па прачытаных творах у 5 класе. Лепшым знаўцам твораў па беларускай літаратуры стала Рэут Алеся. Для сямікласнікаў была арганізавана квэст-гульня, дзе ім прыйшлося выканаць заданні на прыпынках “Пытаем – адказвай”, “Пазнай героя”, “Фарбы мастака”, “Рэбусаманія”,  “Свет загадак і цудаў”. Пераможцам стаў Вежнавец Аляксей. Для вучняў 8-10 класаў быў падрыхтаваны вусны часопіс “Беларускі друк: ад вытокаў да сучаснасці”, дзе вучні пазнаёміліся  з гісторыяй узнікнення друку ў свеце і Беларусі, з першымі перыядычнымі выданнямі і сучаснымі беларускамоўнымі газетамі і часопісамі, з новымі імёнамі пісьменнікаў. Лепшыя веды па беларускай літаратуры паказаў Астапенка Аляксей. Адзінаццацікласнікі прынялі ўдзел у гульні “Пісьменнікі-франтавікі”, дзе паказалі свае веды, спазналі невядомае і яшчэ раз упэўніліся, колькі цікавага, гераічнага ў нашай беларускай літаратуры.

Чытай, дружа, спазнавай свет і залацінкі мудрасці! Як сказаў Ф. Скарына, “любіце кнігу, бо яна крыніца мудрасці, ведаў і навукі, лекі для душы”.

   У першы тыдзень верасня ва ўстанове адукацыі традыцыйна прайшоў Тыдзень беларускай літаратуры, прысвечаны Дню беларускага пісьменства і друку. І пачаўся ён з гістарычнага падарожжа для пяцікласнікаў “Як да нас прыйшла кніга”. Шасцікласнікі прынялі ўдзел у гульні “Літаратурнае рэшата”, дзе глыбокія веды па літаратуры паказаў Вежнавец Аляксей. Для сямікласнікаў была арганізавана сустрэча з былой настаўніцай Сароцкай сярэдняй школы Майсяеняй Зінаідай Міхайлаўнай “Пішу, як жыву, сумленна і проста”. Любоў да ўсяго жывога, мудрасць жыцця яна перадала ў сваіх вершах на беларускай мове! Як крыніца праганяе смагу, так вершы Зінаіды Міхайлаўны наталяюць душу чалавека. Васьмікласнікам была прапанавана інтэлектуальна-пазнавальная гульня “Шукальнікі скарбаў”, якая закончылася конкурсам капітанаў, дзе бліскучыя веды па мове і літаратуры паказала Шапель Анастасія. Для дзевяцікласнікаў быў арганізаваны квэст, а карткі з заданнямі былі схаваны ў кнігах. Першая да фінішу прыйшла каманда “Францыскі”, у якой лідарамі былі Дзікун Мікіта і Малейчык Дзяніс. Вучні 10 і 11 класаў прынялі ўдзел у інтэлектуальнай гульні “Кніга – крыніца ведаў”. Лепшым кнігазнаўцам стала вучаніца 10 класа Сірач Яна.

   Тыдзень беларускай літаратуры прайшоў займальна і пазнавальна. Вучні чытаюць, і гэта здорава! “Народ без кнігі падобны да чалавека, які ідзе з завязанымі вачамі: ён не бачыць свету. Народ без кнігі падобны да чалавека без люстэрка: яму нельга ўбачыць свой твар,” – пісаў пісьменнік Расул Гамзатаў. І з гэтым нельга не пагадзіцца!